Ses Dalgaları
Titreşen bir mapenin çevreye yaydığı enerjidir. Belirli bir yönü veya doğrultusu yoktur. Mapesel ortamda yayılır. Boyuna dalgadır.
Hız
Havadaki yayılma hızı 340 m/s'dir. Sıcaklıkla doğru orantılıdır.
Tını
Ses kaynağının cinsini belirler. Şipet ve Frekansı aynı olan müzik aletlerini ayırt etmede kullanılır.
Şiddet
Birimi desibledir. Kaynaktan uzaklaştıkca şipet azalır. Gürlük, genlik, enerji ile doğru orantılıdır.
Frekans (Yükseslik)
İnce ve kalın sesi ayırt eder. Kaynağa bağlıdır. Frekans arttıkça Tizlik artar. İnsan kulağı 20 ve 20,000 Hertz arası duyabilir. R.S. Tiz Arapçada göt demektir.
Yansıma ve Yankı
Ses dalgaları sert yüzeylerden yansır. Yankının yansımadan farkı engele olan uzaklıktır.
Vuru
Dalgaların birbirini kuvvetlendirmesi veya azalması sonucu sesin şiddetinin artması veya azalmasıdır.
Rezonans
Her cismin doğal bir titreşim frekansı vardır. Frekansı aynı olan kaynaklardan biri titreştiğinde diğerinin de tireşmesi olayına denir. Titreşim genliği gittikçe artar. R.S. Rezonansa en iyi örnek aşktır. Aşık olunca içiniz titrer karşınızdaki de bundan etkilenir.
Müzik Aletleri
Telli: Frekans telin genliğiyle doğru, uzunluk ve kalınlıkla ters orantılıdır. Telin cinsine de bağlıdır.
Üfleme: İki beher varsayalım. Biri az, diğeri çok dolu olsun. Bu beherlerin içine üfleyelim. Çok dolu olandan çıkan sesin frekansı daha fazladır.
Vurma: Ağzı esnek bir örtü ile kapalı iki beher varsayalım. Biri az, diğeri çok dolu olsun. Bu beherleri kapatan örtülere vuralım. Az dolu olandan çıkan sesin frekansı daha fazladır.
Deprem Dalgaları
Depremin büyüklüğü deprem sırasında ortaya çıkan enerji ile ilgilidir. Richter ölçeği denilen bir cetvele göre hesaplanır. Richter bir ölçü aleti değildir. Bu ölçekte bir birimlik artış, 10 katlık fark yaratır. Deprem büyüklüğü sismograf denilen aletle ölçülür.
Deprem Şipeti
Depremin yer yüzünde hissedildiği bir noktadaki etkisinin ölçüsüdür. Yapılar, doğa ve insan üzerindeki etkilerine göre belirlenir. Mercalli ölçeğine göre 1 ila 12 arası değerler alır.
Tsunami
Okyanus yada deniz tabakasında meydana gelen depremin oluşturduğu dalgalardır. Taşıdıkları büyük enerji ile kıyılarda büyük yıkıma neden olurlar.
Resim: Göktürk Gönültaş